بازدید از رواق ایرانیان

خیابان ولیعصر

بالاتر از خیابان بزرگمهر

نرسیده به میدان ولیعصر

جنب فرهنگسرای هنر

معمار:مهندس میرحسین موسوی

 

رواق ایرانیان مکانیست برای استراحت.

فضایی که مرز عمومی یا خصوصی بودن آن خیلی واضح نیست.

با یک اختلاف ارتفاع ساده از خیابان جدا میشود و حریمش مشخص میگردد.

سرپوشیدگی فضا نیز در بدو ورود این حریم را مؤکد میکند.

به یقین الهامی است از معماری سنتی ایرانی.

با یزدی بندیهای دو بعدی! یزدی بندیهایی که در هر سه ضلع این رواق به چشم میخورد.

میتوان این مکان را نوعی حیاط مرکزی دانست. حیاط مرکزی در کنار خیابان ولیعصر.

فضای بازی که به ورودی و درهای فرهنگسرا ختم میشود. علاوه بر ورودی و خروجیهای منتهی به آن, حوضی که در وسط رواق قرار دارد نیز آنرا به حیاط مرکزی شبیه میکند.

چیزی که فضا را تلطیف میکند, جوشش بی صدای حوض است (البته اگر خوش شانس باشید و درهنگام مراجعه شما، فواره باز باشد!).

فضاهای سرپوشیده دورتادور رواق و سایه ی آرام و متین این فضا در ضدیت با آفتاب و خشونت گرما بیشتر به چشم می آید.

ستونهای نسبتا بزرگ و سرستونهای سنگی تزئین شده با سیاق سنتی نیز در دورتادور فضا کشیده شده و حس امنیت و خاطر جمعی از استحکام بنا را میرساند.

اگر بخواهیم سخت گیرانه ایرادی به این مجموعه باشکوه وارد کنیم شاید بتوان گفت که اختلاف ارتفاع ناگهانی آن از سطح پیاده رو قدری آزار دهنده است. شاید میشد این اختلاف ارتفاع را مانند فضای داخلی رواق با چند پله تلطیف کرد.

هرچند بعید است که معمار خوش نام این مجموعه به این مسئله کم توجه بوده باشد. بنابراین گمان میرود که این مسئله حاصل مشکلاتی مانند مشکلات اجرایی باشد.

در میان این رنگهای آجری و سفید و آبی, پشت حوض به شکل غافلگیرانه ای یک قاب فلزی سبز رنگ به چشم میخورد!

قابی که هیچ کاربری ای ندارد.

بنابر پیگیریهای مصرانه ی دوستم محمد مهدی کاوه, متوجه شدیم که این قاب دقیقا همان فرم قاب چهارچوب منزلیست که آیت الله خمینی در فرانسه مقیم آن بود که البته در این رواق با ابعاد کوچکتر ساخته شده. یعنی نمادی از محل عبور رهبر انقلاب اسلامی. جاییکه همواره از آن رد میشده.

با دقتی بیشتر میتوان ظرافت بکار رفته را بیشتر درک کرد:

قاب فلزی سبز رنگ رو به حوض است.

یعنی محل جوشش رواق

نقطه عطف رواق

میتوان اینگونه تعبیر کرد که به عقیده معمار, رهبر انقلاب با ورودش به ایران, به محل جوشش و روشنی آمده و معمار سعی کرده این حس را با قرار دادن جهت قاب چهارچوب به سوی آب (مظهر پاک) و حوض (مظهر جوشش) القا کند.

شاید بتوان آن قاب را، راز زیبا و تعلیق گونه ی این رواق دانست.

در ادامه عکسهای مرتبط و توضیحات ذیل عکسها ارائه خواهند شد.

قاب سبز رنگ به فرم چهارچوب خانه آیت الله خمینی رو به مرکز جوشش و مظهر پاکی

سرستون سنگی

یزدی بندیهای دورتادور رواق

نمایی از رواق از داخل پیاده رو

تصویری از نمای شرقی داخلی