یک قیاس ساده

صبح دیروز داشتم در کتاب درسهایی برای دانشجویان معماری نوشته ی هریس هرتزمن مسئله دید در سلسله مراتب کاربران و نقش اون در معماری رو میخوندم. نمونه عینی مطلب رو ظهر همون روز تو بازار موبایل ایران دیدم.

نمایندگی شرکت اپل در این پاساژ یک مغازه ی خیلی بزرگه که افراد پشت پیشخوان نشستند و به کاربران سرویس میدن. مسئله ای که مشهود بود, کارمندا و پرسنل دائما وقتایی که مشتری نداشتن از پشت پیشخوان کنار میومدن و وسط سالن راه میرفتن یا بلند بلند باهم صحبت میکردند. منظره خیلی خوشایند نبود. بینظمی به فضا حاکم بود.

اما در نمایندگی سامسونگ کاملا برعکس بود. افراد حتی در اوقات بیکاری وسط سالن پرسه نمیزدند. بلکه اگر خیلی تمایل به استراحت داشتند میرفتند پشت پیشخوانها تو اتاق تعمیرات (که البته مناسب استراحت هم نبود) استراحت میکردند. دوتا نکته اینجا مطرحه. اولا که دیزاینر هر جفت این فضاها (صرف نظر از معمار بودن یا نبودن وی) اتاقی برای استراحت پرسنل درنظر نگرفته بود و این رو شاید بشه جزء نقاط ضعف طراحی دونست (که البته این اشکال در نمایندگی سامسونگ به مراتب کمتره چون لااقل اتاق تعمیرات برای همه قابل دسترسیه!). مسئله دوم اینه که اتاق ریاست در نمایندگی اپل هیچ دیدی به فضای خدمات نداره! و این آزادی پرسنل رو به طرز بی حسابی افزایش میده. اما در نمایندگی سامسونگ اتاق ریاست دید غیر مستقیم به محل خدمات پرسنل داره واین عامل اصلی عدم ایجاد ناهنجاری های صوتی و بینظمی علنی در شیوه کار پرسنل این مرکز میشه.

این نمونه خیلی کوچیکی از شیوه تاثیر معماری بر عملکرد و رفتارهای انسانهاست.